سایر پزشکان گوارش و کبد بزرگسالان
دسته بندی های زیر مجموعه گوارش و کبد بزرگسالان
بیماریهای گوارش و کبد چیست؟
بیماریهای گوارش و کبد به مجموعهای از اختلالات اشاره دارند که بر روی سیستم گوارش و کبد تاثیر میگذارند. این بیماریها میتوانند عواقب جدی برای سلامتی افراد داشته باشند و نیاز به تشخیص و درمان مناسب دارند.
برخی از این بیماریها عبارتند از:
1. زخم معده: زخم معده به آسیب یا زخمی در دیوارهی معده اطلاق میشود که معمولاً ناشی از ترشح بیش از حد اسید معده یا عفونت باکتریایی (مانند هلیکوباکتر پیلوری) است. این زخمها میتوانند باعث درد، سوزش، و ناراحتی در ناحیهی معده شوند و در برخی موارد به خونریزی داخلی منجر شوند.
2. سنگ کلیه: سنگ کلیه یکی از بیماریهای شایع سیستم ادراری است که به تشکیل تودههای سخت از مواد معدنی و نمکها در کلیهها اشاره دارد. بسته به اندازه و موقعیت سنگ، علائم میتواند شامل درد شدید در ناحیه کمر یا پهلو، خون در ادرار، تهوع و استفراغ، و نیاز مکرر به ادرار کردن باشد.
3. دیابت: دیابت یک اختلال در متابولیسم قند خون است که به دلیل نقص در تولید انسولین یا ناتوانی بدن در استفاده مؤثر از انسولین ایجاد میشود. انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده تولید میشود و نقش کلیدی در تنظیم سطح قند خون دارد. عوارض دیابت میتواند شامل مشکلات قلبی، آسیب به عروق خونی، مشکلات کلیوی، آسیب به اعصاب و مشکلات بینایی باشد.
4. سیروز کبد: سیروز کبد یک بیماری مزمن است که باعث آسیب به بافت کبد میشود و در نهایت به نارسایی کبد منجر میگردد. در این بیماری، بافت سالم کبد به بافت اسکار (فیبروزی) تبدیل میشود و عملکرد طبیعی کبد مختل میشود. علائم سیروز ممکن است شامل خستگی، ضعف، کاهش وزن، زردی پوست و چشمها، ورم شکم و پاها، و خونریزی باشد.
5. کولیت التهابی: کولیت التهابی به وضعیتی اطلاق میشود که در آن روده بزرگ (کولون) دچار التهاب میشود. این التهاب میتواند ناشی از علل مختلفی باشد، از جمله عفونتها، بیماریهای خودایمنی، یا واکنشهای آلرژیک. دو نوع کولیت التهابی رایج شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو میشود که هردو میتوانند با علائمی شبیه به اسهال خونی و درد شکم همراه باشند.
در نهایت، آگاهی از علائم و عوامل خطر بیماریهای گوارش و کبد میتواند به افراد کمک کند تا از سلامت خود محافظت کنند و در صورت بروز مشکلات، سریعاً اقدام کنند. برای تشخیص و درمان بهتر، مشاوره پزشکی مناسب میتواند بسیار مفید باشد.
فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان کیست؟
پزشک متخصص گوارش و کبد بزرگسالان، که به آنها گوارششناس یا متخصص گوارش نیز گفته میشود، پزشکی است که در تشخیص و درمان بیماریهای مربوط به سیستم گوارشی و کبد تخصص دارد. این بیماریها شامل مشکلاتی مانند زخم معده، بیماریهای کبدی، التهاب روده، سندرم روده تحریکپذیر، و سایر اختلالات گوارشی میشود.
این پزشکان معمولاً بعد از گذراندن دوره پزشکی عمومی، به مدت چند سال در زمینه گوارش و کبد آموزش میبینند و در نهایت مدرک تخصصی خود را دریافت میکنند. آنها از روشهای مختلف تشخیصی مانند آندوسکوپی، سونوگرافی، و آزمایشهای خون برای ارزیابی و درمان بیماران خود استفاده میکنند.
متخصصین گوارش و کبد برای درمان بیماریها از روشهای مختلفی استفاده میکنند، از جمله داروها، تغییرات در رژیم غذایی و روشهای جراحی. آنها میتوانند برای تشخیص و درمان بیماران با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته مانند تصویربرداری هم از قبیل توموگرافی کامپیوتری (CT scan)، تصویربرداری مغناطیسی هستهای (MRI)، اندوسکوپی و... کمک بگیرند.
بیماران با علائمی مشابه به متخصص گوارش و کبد مراجعه میکنند و پس از معاینه و تشخیص، طرح درمانی مناسب برای آنها تعیین میشود. ارائه آموزشهای رژیم غذایی، تجویز داروها و در صورت نیاز ، انجام جراحی و درمانهای دیگر از جمله روشهایی هستند که تخصص گوارش و کبد برای بزرگسالان به کار میبرد.
آندوسکوپی و کلونوسکوپی چگونه انجام میشود؟
آندوسکوپی و کلونوسکوپی دو روش پزشکی هستند که برای بررسی و تشخیص مشکلات داخلی بدن، به ویژه در دستگاه گوارش، استفاده میشوند.
در ادامه به توضیحات بیشتر درباره هر کدام از این روشها میپردازیم:
1. آندوسکوپی: یک روش پزشکی است که به پزشکان این امکان را میدهد تا داخل بدن بیمار را مشاهده کنند. این روش با استفاده از یک ابزار به نام آندوسکوپ انجام میشود که معمولاً یک لوله نازک و منعطف است که در یک انتهای آن دوربینی وجود دارد. آندوسکوپ میتواند از طریق دهان، بینی، مقعد یا سایر ورودیها به داخل بدن وارد شود. به پزشکان کمک میکند تا به بررسی و تشخیص بیماریها، آسیبها یا اختلالات در اعضای داخلی بدن بپردازند. این روش میتواند برای انجام بیوپسی (نمونهبرداری از بافت)، درمان برخی بیماریها و همچنین بررسی وضعیت سلامتی استفاده شود. آندوسکوپی معمولاً برای بررسی دستگاه گوارش (مانند مری، معده و روده) و همچنین دستگاه تنفسی (مانند برونشها) استفاده میشود. این روش به دلیل حداقل تهاجمی بودن و توانایی ارائه تصاویر واضح و دقیق، به عنوان یکی از ابزارهای مهم در تشخیص و درمان بیماریها شناخته میشود.
2. کلونوسکوپی: یک روش پزشکی است که برای بررسی و ارزیابی روده بزرگ (کولون) و راست روده (رکتوم) استفاده میشود. در این روش، یک لوله بلند و انعطافپذیر به نام کلونوسکوپ که به دوربین و نور مجهز است، از طریق مقعد به داخل روده بزرگ وارد میشود. این روش به پزشکان این امکان را میدهد که به طور مستقیم به بافتهای داخلی روده نگاه کرده و هر گونه تغییرات غیرطبیعی، زخم، پولیپ یا نشانههای بیماریهای رودهای را شناسایی کنند. کلونوسکوپی معمولاً برای تشخیص و بررسی مشکلاتی مانند درد شکم، تغییرات در عادات رودهای (مانند اسهال یا یبوست مزمن)، خونریزی از مقعد، سابقه خانوادگی بیماریهای رودهای، غربالگری سرطان روده بزرگ استفاده میشود. همچنین، در برخی موارد، پزشکان میتوانند در طول کلونوسکوپی اقداماتی مانند برداشتن پولیپها یا بیوپسی (نمونهبرداری) از بافتهای مشکوک را نیز انجام دهند. این روش معمولاً تحت بیهوشی خفیف یا آرامبخش انجام میشود و بیمار میتواند بعد از مدتی به خانه برگردد.
پرسش های گوارش و کبد بزرگسالان
چه عواملی میتواند به بروز بیماریهای گوارشی و کبد منجر شود؟
عوامل متعددی میتواند به بروز بیماریهای گوارشی و کبد منجر شود. برخی از این عوامل شامل عوامل ژنتیکی، استفاده از مواد مخدر یا الکل، عوامل تغذیهای نامناسب، عفونتهای ویروسی مانند ویروس هپاتیت B و C، استفاده طولانی مدت از داروها و علائم بیماریهای مربوط به سیستم گوارشی است.
بیماریهای شایع گوارشی و کبد چه علائمی دارند؟
بیماریهای گوارشی و کبد ممکن است با علایم مختلفی همراه باشند. برخی از علائم شایع آنها شامل درد شکم، اسهال یا گرفتگی مداوم، تغییرات رنگ مدفوع، تهوع، استفراغ، از دست دادن وزن، برافراشتگی پوست، خستگی بیش از حد، ضعف عمومی و تورم شکم است.
چگونه میتوان بیماریهای گوارشی و کبد را تشخیص داد؟
تشخیص بیماریهای گوارشی و کبد به تاریخچه پزشکی بیمار و انجام بررسیهای فیزیکی و در صورت لزوم، انجام آزمایشات تشخیصی مانند آزمایش خون، آزمایش ادرار، آزمایش مدفوع، آندوسکوپی، کولونوسکوپی، سونوگرافی گوارشی و کبدی و اندازهگیری ترکیبات مختلف در نمونههای بیولوژیک بیمار مانند آزمایش ALT و AST استوناتز و فیبرواسکن الاستوگرافی میپردازد