روز جهانی نارسایی و رتینوپاتی نوزادان نارس
فهرستروز جهانی نارسایی و رتینوپاتی
هر سال، روز جهانی نارسایی در تاریخ 17 نوامبر برگزار می‌شود تا آگاهی عمومی را درباره نارسایی و مشکلات بهداشتی ناشی از آن افزایش دهد. این روز به‌خصوص برای نوزادان نارس و بیماری‌هایی که می‌توانند جان آن‌ها را تهدید کند، مورد توجه قرار می‌گیرد. رتینوپاتی نوزادان نارس یکی از این بیماری‌ها است که در این مقاله به بررسی آن، علل، علائم و شیوه‌های درمان خواهیم پرداخت.
نارسایی چیست؟
نارسایی به وضعیتی اشاره دارد که نوزاد قبل از وقوف کامل بارداری و در هفته‌های اولیه زایمان، یعنی قبل از هفته 37 بارداری، متولد می‌شود. این نوزادان به دلیل عدم رشد کامل، معمولاً وزن کم‌تری دارند و ممکن است در برابر مشکلات جسمی و سلامتی آسیب‌پذیرتر باشند. به‌طور تقریبی، نوزادانی که در هفته‌های 24 تا 28 بارداری متولد می‌شوند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
رتینوپاتی نوزادان نارس چیست؟
رتینوپاتی نوزادان نارس یک بیماری چشمی است که معمولاً در نوزادان نارس به وجود می‌آید. این بیماری به دلیل رشد نابهنجار عروق خونی در شبکیه چشم رخ می‌دهد. این عروق به‌طور غیرطبیعی و نابهنجار در ناحیه شبکیه ایجاد می‌شوند که می‌تواند منجر به آسیب به شبکیه و حتی کوری نوزاد شود.
علل رتینوپاتی نوزادان نارس
علل دقیق رتینوپاتی نوزادان نارس هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، اما برخی عوامل خطر شامل زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد، وجود مشکلات تنفسی یا نیاز به اکسیژن اضافی بعد از زایمان، و سابقه خانوادگی این عارضه هستند. یکی از نظریات موجود درباره این بیماری، نقشی است که اکسیژن در رشد غیرطبیعی عروق خونی دارد. نوزادانی که در دستگاه‌های ونتیلاتور (تنفس مصنوعی) قرار دارند، ممکن است به دلیل دریافت مقادیر بالای اکسیژن، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به رتینوپاتی باشند.
مراحل رتینوپاتی نوزادان نارس
رتینوپاتی نوزادان نارس به طور کلی در سه مرحله تقسیم‌بندی می‌شود:
1. مرحله 1:عروق خونی به‌طور ناقص و غیرطبیعی در شبکیه ظاهر می‌شوند. این مرحله معمولاً خودبه‌خود بهبود می‌یابد.
2. مرحله 2: عروق خونی غیرطبیعی آغاز به رشد و گسترش می‌کنند. در این مرحله خطر آسیب به شبکیه بیشتر می‌شود، ولی هنوز می‌توان با پیگیری دقیق اقدام کرد.
3. مرحله 3: در این مرحله، عروق خونی در شبکیه به‌طور کاملاً غیرطبیعی رشد کرده و ممکن است به تجزیه شبکیه منجر شود. این مرحله نیاز به درمان فوری دارد، زیرا می‌تواند به کوری منتهی شود.
علائم و تشخیص
رتینوپاتی نوزادان نارس معمولاً در مراحل ابتدایی خود نشانه‌ای ندارد و به همین دلیل پزشکان همواره نوزادان نارس را تحت معاینات منظم و دقیق قرار می‌دهند. علایم این بیماری ممکن است شامل اختلال در تمرکز دید، حرکت نادرست چشم و عدم توانایی در بلند کردن نگاه باشد.
در تشخیص رتینوپاتی نوزادان نارس، معاینه چشم با استفاده از دیاپوزیتور و تجهیزات خاص انجام می‌شود. این معاینات معمولاً در هفته‌های اول پس از تولد انجام شده و در صورت نیاز، به‌طور منظم تکرار می‌شوند.
شیوه‌های درمان
درمان رتینوپاتی نوزادان نارس بستگی به شدت بیماری دارد. اگر نوزاد در مراحل اولیه تشخیص داده شود، ممکن است نیاز به درمان خاص نباشد و پزشکان فقط نظارت کنند تا نوزاد بهبود یابد. اما در موارد شدیدتر، درمان‌هایی نظیر لیزر درمانی یا درمان با سرما (کریوپک) ممکن است انجام شود. این شیوه‌ها به هدف از بین بردن نواحی غیرطبیعی شبکیه و حفظ بینایی نوزاد است.
پیشگیری
پیشگیری از نارسایی و مشکلات ناشی از آن معضل مهمی در علم پزشکی است. مراقبت‌های قبل از زایمان، به‌ویژه در موارد پرخطر می‌تواند به کاهش خطر زایمان زودرس و نوزادان نارس کمک کند. همچنین، پس از تولد نوزاد، مراقبت‌های ویژه نوزادان نارس با استفاده از روش‌های پیشرفته می‌تواند به بهبود وضعیت سلامت آن‌ها کمک کند.
نتیجه‌گیری
روز جهانی نارسایی فرصتی طلایی برای افزایش آگاهی عمومی درباره چالش‌های نوزادان نارس و بیماری‌های مربوط به آن‌ها مانند رتینوپاتی نوزادان نارس محسوب می‌شود. با توجه به این‌که نوزادان نارس به مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز دارند، آگاهی جامعه از این مسائل می‌تواند نقش موثری در بهبود نتایج درمانی این نوزادان ایفا کند. افزایش دانش و فهم مردم درباره نارسایی و عوارض آن گامی اساسی در حمایت از خانواده‌ها و نوزادان آسیب‌پذیر خواهد بود.
