اگزما در کودکان: نشانه‌ها، علل و درمان

 اگزما در کودکان چیست؟

اگزما که به نام درماتیت آتوپیک نیز شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ ترین مشکلات پوستی در کودکان است. این بیماری معمولاً در سنین پایین آغاز می‌شود و می‌تواند کیفیت زندگی کودک و خانواده را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله به بررسی علل، نشانه‌ها، درمان‌ها و نکات مهمی که والدین باید در مورد اگزما کودکان بدانند، خواهیم پرداخت.

نشانه‌ها و علائم اگزما

اگزما معمولاً با علائمی مانند خارش شدید، قرمزی و التهاب پوست نمایان می‌شود. مناطق رایج ابتلا به اگزما در کودکان شامل صورت، گردن، آرنج‌ها و زانوها است. در برخی موارد، پوست ممکن است خشک، پوسته‌ پوسته یا حتی ترک‌ خورده شود. خارش شدید می‌تواند باعث خواب نامنظم و ناراحتی کلی کودک شود.

در موارد شدیدتر، اگزما می‌تواند به عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی دچار شود. این عفونت‌ها می‌توانند با علائمی مانند ترشحات زرد، تب و درد همراه باشند. بنابراین، شناسایی و درمان به‌ موقع اگزما اهمیت زیادی دارد.

علل اگزما

1. ژنتیک: اگزما معمولاً در خانواده‌هایی که سابقه آلرژی یا آسم دارند، شایع‌تر است.
2. محیط: عواملی مانند آلودگی هوا، تغییرات دما و رطوبت، مواد شیمیایی موجود در محصولات شوینده و لوازم آرایشی می‌توانند به بروز اگزما کمک کنند.
3. سیستم ایمنی: سیستم ایمنی ضعیف یا واکنش‌های غیرطبیعی به عوامل خارجی می‌تواند منجر به التهاب پوست و بروز اگزما شود.
4. مواد غذایی: در برخی از کودکان، حساسیت به مواد غذایی مانند شیر، تخم‌مرغ، بادام‌زمینی و گندم می‌تواند عامل بروز اگزما باشد.

انواع مختلف اگزما

1. اگزمای آتوپیک (Atopic Dermatitis): این نوع اگزما شایع‌ترین نوع در کودکان است و معمولاً با خارش، قرمزی و خشکی پوست همراه است. معمولاً در نواحی مانند صورت، گردن، داخل آرنج و زانوها دیده می‌شود.

2. اگزمای تماسی (Contact Dermatitis): این نوع اگزما به دلیل تماس مستقیم با مواد حساسیت‌زا یا تحریک‌ کننده، مانند صابون‌ها، مواد شیمیایی، گیاهان یا فلزات، ایجاد می‌شود. این نوع اگزما معمولاً در نواحی که پوست با ماده تحریک‌کننده تماس دارد، بروز می‌کند.

3. اگزمای سبوره‌ای (Seborrheic Dermatitis): این نوع اگزما معمولاً در نوزادان و کودکان خردسال دیده می‌شود و به صورت پوسته‌های چرب و زرد رنگ روی پوست سر و صورت بروز می‌کند. به این حالت گاهی "شوره سر" نیز گفته می‌شود.

4. اگزمای دیسیدروتیک (Dyshidrotic Eczema): این نوع اگزما معمولاً در دستان و پاها ایجاد می‌شود و با خارش شدید و بروز تاول‌های کوچک و پر از مایع همراه است.

5. اگزمای نیکروبی (Nummular Eczema): این نوع اگزما به صورت دایره‌های پوستی خارش‌دار و خشک بروز می‌کند و معمولاً بعد از آسیب یا خشکی پوست ایجاد می‌شود.

6. اگزمای شیرخوارگی (Infantile Eczema): این نوع اگزما معمولاً در نوزادان زیر دو سال دیده می‌شود و می‌تواند به شکل خشکی و قرمزی پوست در نواحی مختلف بدن بروز کند.

درمان اگزما

درمان اگزما به شدت علائم و سن کودک بستگی دارد. در موارد خفیف، تغییرات در سبک زندگی و مراقبت‌های خانگی ممکن است کافی باشد. اما در موارد شدیدتر، نیاز به درمان‌های پزشکی وجود دارد. روش‌های درمانی عبارتند از:

1.مرطوب‌کننده‌ها: استفاده از کرم‌ها و لوسیون‌های مرطوب‌کننده برای حفظ رطوبت پوست بسیار مهم است. این محصولات باید بر اساس نوع پوست کودک انتخاب شوند.
2. داروهای ضدالتهابی: پزشک ممکن است داروهای کورتیکواستروئیدی موضعی برای کاهش التهاب و خارش تجویز کند.
3. درمان‌های سیستمیک: در موارد بسیار شدید، ممکن است نیاز به داروهای خوراکی یا درمان‌های بیولوژیک باشد که تحت نظر پزشک تجویز می‌شوند.
4. پیشگیری از تحریکات: شناسایی و اجتناب از عوامل تحریک‌کننده، مانند موارد آلرژی‌زا، می‌تواند به کنترل علائم اگزما کمک کند.

مهم برای والدین

برای مدیریت اگزما در کودکان، والدین می‌توانند نکات زیر را در نظر بگیرند:

- حمام‌های کوتاه و ملایم: از آب گرم و صابون‌های ملایم استفاده کنید و پس از حمام، بلافاصله پوست کودک را مرطوب کنید.

- پوشش مناسب: از لباس‌های نخی و راحت استفاده کنید و از پوشیدن لباس‌های پشمی یا تنگ خودداری کنید.

- کنترل دما: سعی کنید دمای محیط را در حد متعادل نگه‌ دارید و از گرمای بیش از حد یا خشکی هوا جلوگیری کنید.

- رژیم غذایی: اگر مشکوک به حساسیت غذایی هستید، با پزشک مشورت کنید و در صورت نیاز رژیم غذایی کودک را بررسی کنید.

- مراقبت از پوست: به‌طور مرتب از مرطوب‌کننده‌ها استفاده کنید و از خراشیدن یا دست‌ کاری ناحیه آسیب‌ دیده جلوگیری کنید.

در صورت مشاهده علائم اگزما در کودک، بهتر است به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب صورت گیرد. اگزما در کودکان می‌تواند چالش‌های زیادی ایجاد کند، اما با تشخیص به‌ موقع و درمان مناسب، می‌توان علائم را کنترل کرد و کیفیت زندگی کودک را بهبود بخشید. آگاهی والدین از این بیماری و همکاری با پزشک می‌تواند به مدیریت مؤثر اگزما کمک کند و آینده‌ای سالم‌تر برای کودک فراهم آورد.